Tayland mutfağına ilişkin son derece kanserojen bir yemeğin, her yıl 20 bin kişinin vefatından sorumlu olduğuna inanılıyor. Ülkedeki Khon Kaen eyaletinde ve yeniden ülkenin en fakir eyaletlerinden biri olan Isaan‘da tanınan olan bu yemeğin ismi Koi pla.
Kıyılmış çiğ balığın; otlar, baharatlar ve limon suyu ile öğütülerek tüketildiği bu yemekte, karaciğer kanseri riski doğuranın çiğ balığın ta kendisi olduğunu düşünebilirsiniz, fakat durum bu türlü değil. Kansere neden olan, yemekte kullanılan balığa has parazitik yassı kurtlar.
“SESSİZCE ÖLÜYORLAR”
Bilim beşerlerine nazaran bu parazitler, Mekong bölgesindeki tatlı su balıklarına has ve bu balıkların ağır bir formda tüketildiği Isaan bölgesi de dünyada nüfus başına bildirilen en yüksek safra kanalı kanseri oranına sahip.
Tayland’dan Dr. Narong Khuntikeo, anne ve babasının bu balığı tükettikten sonra trajik bir halde karaciğer kanserine yakalanarak ölmelerinin akabinde bu tehlikeli lezzete karşı savaş açtı.
Agence France-Presse‘e (AFP) konuşan karaciğer cerrahı, şu sözleri kullandı:
“Bu, buralarda çok büyük bir sıhhat yükü lakin kimse bunu bilmiyor ve ağaçtan düşen yapraklar üzere sessizce ölüyorlar.”
“100 BİREYDEN 80’İ PARAZİTİ KAPMIŞ…”
Karaciğer kanserinin, ameliyatla tedavi edilmediği takdirde tüm kanserler ortasında en düşük hayatta kalma oranlarından birine sahip olduğu bilinmekte.
Dr. Khuntikeo, bilim insanları, tabipler ve antropologlarla birlikte, Isaan bölgesindeki köylülere parazit testleri yapmak için yıllarını harcadı.
Ultrason makineleri ve idrar test kitleri kullanan doktor, bazı topluluklarda yaşayanların yüzde 80’inin ölümcül paraziti kapmış olduğunu tespit etti.
ÇİĞ BESİNLERE DİKKAT
Dr Khuntikeo, Koi pla yemeği hakkında bilgi ve ikazlar yaymaya çalışırken mahallî sıhhat yetkililerinin yanı sıra çocuklara çiğ besinlerin risklerini öğretmeyi amaçlayan bir okul müfredatı da başlattı.
Dr Khuntikeo, daha çok eski kuşakların ikazlara aldırış etmediğini söylüyor.
Buna nazaran, sıhhat riskine karşın değişime direnenler, paraziti öldürmenin en âlâ yolu olan balığı pişirmenin, yemeğin tadını büsbütün bozduğunu tez ediyor.