Araştırmada 739 kişinin biyolojik sinyalleri tahlil edildi ve fizikî aktivite, sağlıklı beslenme, sigarayı bırakma ve kan şekeri düzeylerini denetim altında tutmanın, damar sıhhatini koruyarak beynin genç kalmasına yardımcı olduğu bulundu. Karolinska Enstitüsü’nden nörobiyolog Anna Marseglia, “Damar sıhhatini olumsuz etkileyen faktörler, daha yaşlı görünen bir beyinle ilişkilendiriliyor. Bu yüzden damarları sağlıklı tutmak beyin için hayati değer taşıyor,” dedi.
Çalışmaya nazaran fizikî hareketsizlik, diyabet, geçmişte felç geçirmiş olmak, yüksek iltihaplanma düzeyleri ve yüksek kan şekeri, beynin daha yaşlı görünmesiyle ilişkilendiriliyor. Erkeklerde kan şekeri düzeyinin beyin yaşına tesirinin daha bariz olması üzere cinsiyet farkları da dikkat çekiyor.
Araştırmacılar, beynin yaşını manyetik rezonans görüntüleme (MRI) taramalarından tespit etmek için derin öğrenme tabanlı bir yapay zeka modeli kullandı. Bu model, daha evvel bilişsel sorunu olmayan 18.000 kişinin beyin taramalarıyla eğitildi. Elde edilen beyin yaşı iddiaları, kan örnekleri, hayat üslubu faktörleri ve tıbbi durumlarla karşılaştırılarak tahlil edildi.
Araştırma, daha yaşlı görünen beyinlerin Alzheimer üzere demans hastalıklarına daha yatkın olduğunu ortaya koyuyor. Lakin, damar sıhhatini koruyarak bu çeşit bilişsel gerilemelerin önüne geçilebileceği belirtiliyor. Klinik geriatrist Eric Westman, bu formülün gelecekte demans araştırmalarında kullanılabileceğini söylüyor.
Araştırmacılar, bayan ve erkeklerin beyin yaşlanmasını etkileyen farklı faktörlere sahip olabileceğini ve bu nedenle biyolojik (hormonlar gibi) ve sosyokültürel belirleyicilere odaklanmayı planlıyor. 2024’te toplumsal iştirak, takviye, uyku ve gerilimin orta ve ileri yaştaki beyin dayanıklılığı üzerindeki tesirini inceleyen yeni bir çalışma başlatılacak.